Torpaqda EC nə deməkdir?

İstər bağ torpağında, istərsə də bitki yetişdirməyinizdən asılı olmayaraq, bilməli olduğunuz ən vacib məsələlərdən biri torpağın EC dərəcəsidir. Bunun üçün müxtəlif gübrələrdən istifadə edirik. Gübrənin bitkilərə faydası onun tərkibində azot, fosfor, kalium və bir çox başqa elementlərin olmasıdır. Lakin bu elementlər təmiz formada deyil, adətən birləşmələr şəklindədir və onların bir çoxu kimyəvi cəhətdən duz tiplərinə uyğundur. Torpağın qidalanması bu duzların olması ilə əldə edilir. Başqa sözlə, EC dərəcəsi ilə həmin torpağın qidalanmasının, daha dəqiq desək, şoranlığının bitkilər üçün faydalı, öldürücü və ya qeyri-kafi olduğunu anlayırıq.

EC nə deməkdir? Vahid ölçüsü nədir?
EC = Electrical Conductivity sözlərinin baş hərfləri. Yəni elektrik cərəyanını keçirmə qabiliyyəti. Torpağın EC dərəcəsi əslində şoranlıq dərəcəsidir. Ölçmə yaş torpağın elektrik keçiriciliyinə görə aparılır. Ölçmə vahidi dS/m ilə ifadə edilir (metr üçün desiSiemens, yəni hər metr üçün desiSiemens).

Keyfiyyət baxımından ideal dərəcələr (dS/m vahidi əsasında) 0,6-4 dS/m aralığındadır. Bununla belə, bəzi bitkilərin duzlu torpaqlara qarşı dözümlülüyü yoxdur və bu müstəsna növlər üçün ən təhlükəsiz EC dərəcəsi 0,6-2 aralığındadır. Ümumiyyətlə, teksturasından asılı olaraq torpağın elektrik keçiriciliyinə görə duzluluq dərəcəsi fərqlidir. Məsələn, gilli torpaqlarda EC dərəcəsi       0-1.4 dS/m aralığındadırsa, bu tip gilli torpaq duzlu olmayan torpaqdır. Zəif duzluluğu olan gilli torpaqlarda Ec dərəcəsi  1.5-2.8 dS/m aralığındadır. Orta duzluluq dərəcəsi 2.9-5.7 dS/m, yüksək duzluluq dərəcəsi 5.8-11.4 dS/m-dir. EC dərəcəsi 11.5 dS/m-dən çoxdursa, deməli bu tip gilli torpaqlarda çox yüksək duzluluq vardır. 
Bitki növlərinə görə torpağın EC dərəcə ölçüləri də müxtəlifdir.

EC 0 – 2 dS/m: Şoran torpaqlarda bitməyən bitkilər üçün uyğun torpaq sayılır.
EC 2 – 4 dS/m: Bütün bitkilər üçün çox uyğundur. Bununla belə, duzlu torpağa dözümlü olmayan bitkilər üçün riskli torpaqdır. Çox isti və ya çox soyuq şəraitdə (torpaq yaş olduqda) ya bütün köklərin, ya da bütün bitkinin məhvinə səbəb ola bilər.
EC 4 – 8 dS/m: Orta duzluluq. Bu tip torpaqlar bir çox kənd təsərrüfatı bitki növlərində məhsuldarlığı azaldır.
EC 8 – 16 dS/m: Orta duzluluqdan yuxarı. Bu halda torpağa “şoran torpaq” deyilir. Yalnız şoran torpaqlara uyğunlaşdırılmış növlərdə məhsuldarlıq normaldır. Digərləri inkişaf edə bilməz.
EC 16 dS/m və yuxarı: Şoran torpaqlara çox yüksək tolerantlığa malik növlərdə belə məhsul orta və ya orta səviyyədən aşağı olacaq. Həddindən artıq duzluluq səbəbindən bunlar da heç inkişaf edə bilmir və ölür.